ΚΩΣ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ: ΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΤΑΣΚΟΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΩ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ.
ΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΤΑΣΚΟΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΩ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ.
1) ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ. Το πρώτο δίκτυο της πόλης δημιουργήθηκε το Νοέμβριο του 1943 και ανήκε στο ελληνικό ναυαρχείο. Ο ασυρματιστής επικοινωνούσε με το προξενείο της Σμύρνης.
Ο Παντελής Τριπολίτης ήταν ένας από τους πρώτους και βασικό στέλεχος του δικτύου της πόλης. Όπως μου διηγήθηκε: «Τα μηνύματα τα στέλναμε κατευθείαν στο ελληνικό προξενείο της Σμύρνης, αλλά συνεργαζόμασταν και με την Αλικαρνασσό, όπου υπήρχαν διάφορες μυστικές υπηρεσίες. Η ελληνική αποτελούνταν από το Νικόλαο Ρήγα, το Γεώργιο Σαμάρκο και τον ασυρματιστή Αναστάσιο Παραδείση. Συνεργάζονταν αρκετοί Καλύμνιοι, Ψεριμιώτες, ακόμη και Κεφαλλονίτες ναυτικοί, με πιο γνωστό απ’ όλους το Νίκο Τρικοίλη (Χοντρόκωλο). Ο ρόλος τους ήταν να μεταφέρουν εφόδια και χρήματα στους Κώους πατριώτες και να παίρνουν τα μηνύματα και τις αναφορές – εκθέσεις και μερικές φορές και άτομα, όταν αυτό ήταν απαραίτητο. Έρχονταν βράδυ στην περιοχή του Χαβάρου και εκεί γίνονταν οι ανταλλαγές. Αργότερα στο Πελεζίκι, στο σπίτι στα αρχαία απέναντι από το νοσοκομείο και στον Αμπάβρη. Ο ασύρματος ήταν ένα μικρό βαλιτσάκι και απλώναμε την κεραία στα δένδρα.
Ο πρώτος, με τον οποίο ήρθε σε επαφή στις 29 Νοεμβρίου 1943, ο Σαμάρκος στην Κω, ήταν ο Zucchelli . Του ζήτησε να αναλάβει το δίκτυο κατασκοπείας. Εκείνος λόγω της θέσης του περιορίσθηκε να εφοδιάζει τον ασυρματιστή και τους φυγάδες με ψεύτικα πιστοποιητικά.
Το δίκτυο αποτελούνταν από τον Παντελή Τριπολίτη, που ήταν ο κεντρικός κρίκος, όπου κατέληγαν όλες οι πληροφορίες, από το Ζαχαρία Παπαζαχαρίου, που ήταν ο ταχυδρόμος μεταξύ Τριπολίτη και ασυρματιστή, και το δάσκαλο Ζαχαρία Οικονόμου , που ήταν υπεύθυνος στην Αντιμάχεια – Καρδάμαινα - Κέφαλο. Με το δίκτυο συνεργάζονταν ο Ευάγγελος Σταυράκης, ο Σταμάτης Μουζάκης, ο Ιωάννης Φάκκος και ο γιατρός Γιάννης Ζερβάνος. Σημαντικό στέλεχος ήταν ο δάσκαλος Δημήτρης Χατζηάμαλλος στο Πυλί. Επειδή ο διερμηνέας και αντιναζίστας αυστριακός στρατιώτης, Leopold Kolmann ήταν φίλος του, του αποκάλυψε σημαντικές πληροφορίες για τη διάταξη των γερμανικών δυνάμεων. Υπήρχαν αρκετοί πατριώτες που μας βοήθησαν.
2) ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΛΟΧΟΥ. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς άρχισε τη λειτουργία του το δεύτερο δίκτυο που οργανώθηκε από τους ιερολοχίτες. Η παλαιότερη αναφορά, που έχει διασωθεί στο αρχείο του Γ.Ε.Σ. για αυτό το δίκτυο, είναι τον Μάρτιο 1944. Πιθανώς να άρχισε η λειτουργία του το 1943 με τον Στέφανο Καζούλη.
Οι κομάντος του Ιερού Λόχου έρχονταν στου Χαβάρου και παρακολουθούσαν την κατάσταση στην Κω. Είχαν επαφές με τους βοσκούς στα βουνά, όπως τον Παντελή Πίκο και τον Νικόλαο Πιστικάκη στην Κέφαλο και τους αδελφούς Κασσίου στο Δίκαιο. Ολόκληρες οικογένειες βοσκών, όπως Κώστογλου, Τρουμούχη, Κασσίου, είχαν μπει στο δίκτυο κατασκοπείας και βοηθούσαν τους ιερολοχίτες στη συλλογή πληροφοριών . Στην πόλη συνεργάζονταν με το Νίκο Γεωργιάδη, το Μιχάλη Κουγιουμτζή και το Νίκο Χρηστίδη. Γνώριζαν επίσης την κατάσταση και βοηθούσαν με διάφορες πληροφορίες, οι Γιώργος Κουτσουράδης, Γεράσιμος Ματθαίος και Μάνος Παρθενιάδης.
Από το δίτομο βιβλίο μου: ΚΩΣ 1912-1947. ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ.
Για περισσότερες πληροφορίες: https://www.koshistory.gr/bivlia-pdf Αναγνωστήριο ο δεύτερος τόμος.
πηγη:https://www.facebook.com/groups/835436900211565/?multi_permalinks=1760797484342164&ref=share